Kom�u Kaps�

 
D�nya Gazetesi 22 Haziran 2002
UZMAN G�Z�YLE / Nejat KO�ER
 

Ge�ti�imiz g�nlerde Suriye'deydik.
TOBB Ba�kan� Rifat Hisarc�kl�o�lu ve y�netim kurulu �yeleri, �e�itli b�lge illerinden oda ba�kanlar� ve i�adamlar�n�n olu�turdu�u 170 ki�ilik bir kafile ile Suriye'nin ikinci b�y�k kenti Halep'e ��karma yapt�k.

F�st�kl� lokumlar�n� yiyip tatl� konu�tuk. Ac� kahvelerini i�ip, g�zel dostluklar kurduk.Seyahat nedenimiz, Halep'te bu y�l ilki d�zenlenen Halep T�rk �hra� �r�nleri Fuar�'yd�. Gaziantepliler'in a��rl�kta oldu�u 98 T�rk firmas�, yeniden canlanan bu pazarda yer bulabilmek i�in �r�nlerini sergiledi 4 g�n boyunca.

Suriye, T�rkiye'nin en uzun kara s�n�r�na sahip oldu�u �lke. Haf�z Esad'�n �l�m�yle i� ba��na ge�en o�lu Be�ar Esad, Suriye'de yeni bir d�nem ba�latt�. O�ul Esad'la birlikte, y�llard�r siyasi anlamda gergin olan T�rkiye-Suriye ili�kilerinde g�zle g�r�l�r bir d�zelme yakaland�.

Be�ar Esad'�n d�nyaya d�n�k y�z�, Suriye'nin ekonomik ili�kilerinde de yepyeni bir d�nem a��lmas�na neden oldu. Y�llarca T�rkiye i�in at�l bir pazar olan Suriye, iyi de�erlendirmesi halinde bug�n �ok ciddi bir pazar konumuna geldi. T�rkiye'nin 90'larda, eski Do�u Bloku �lkelerinin de yak�n ge�mi�te yaratt��� pozitif yat�r�m olanaklar�n�, k���k eksiklerine ra�men bug�n Suriye'de g�rmek m�mk�n.

H�k�met yetkililerinin yabanc� yat�r�mc�ya yakla��m� olumlu, yat�r�m alternatifleri geni�, �retim maliyetleri ise T�rkiye ile k�yasland���nda �ok d���k.

S�z�n k�sas� Suriye, yat�r�m ve ticari i�birli�i anlam�nda kayda de�er bir cazibe kazand� son zamanlarda. Peki bu cazip pazar konusunda T�rkiye neler yap�yor? Do�rusunu s�ylemek gerekirse, "Hi�bir �ey yap�lm�yor" diyemeyiz, ama "yeterli" oldu�unu s�ylemek de imk�ns�z.

T�rkiye'nin en �nemli sanayi merkezlerinden Gaziantep ile Suriye'nin �am'dan sonraki ikinci b�y�k kenti Halep aras� 110 kilometre. Karayoluyla 1 saatlik bir mesafe... Co�rafi anlamdaki yak�nl���n yan� s�ra k�lt�rel ve tarihsel anlamda da iki kent aras�nda s�k� ba�lar var. �ki kent aras�nda �ok miktarda akraba olan aileler var. 3 milyon n�fuslu Halep'te n�fusun �nemli bir b�l�m� T�rk�e konu�abiliyor. Yani bin bir g��l�kle kar��la�t���m�z ABD ve Avrupa pazarlar�yla k�yaslad���m�zda, Suriye pazar� yat�r�mc�lar�m�z a��s�ndan �ok avantajl� bir �lke.

��te bunca avantajlar�na ra�men, iki �lke aras�ndaki bug�nk� i�birli�i potansiyeli ne yaz�k ki arzu edilen noktada de�il.

 

D�nyada kom�u �lkeler aras�ndaki ticari ili�kilere bakt���m�zda k�skanmamak elde de�il. �skandinav �lkelerinde kom�ularla ticari ili�kiler y�zde 80, Avrupa'da y�zde 45'ler d�zeyinde iken, T�rkiye'nin kom�ularla ili�kileri y�zde 5'in �st�n� g�remedi bug�ne kadar.

***
Suriye ile ticari ili�kilerimizi "�ay-kahve-lokum" ticaretinin �tesine ta��mal�, bu �lkede ba�layan sanayile�me hareketini �ok yak�ndan takip etmeliyiz.
Yeni f�rsatlar yaratmak ve ortaya ��kan f�rsatlar� ak�ll�ca de�erlendirmek zorunday�z.

Gaziantep ile Halep �ehirleri bu f�rsatlar�n ortaya ��kar�lmas� anlam�nda dinamo g�revi �stlenebilir.H�k�metin, Gaziantep'in �stlendi�i bu misyona destek olmas�, son zamanlarda T�rk taraf�ndan Suriye'ye yap�lan ziyaretlerin, artan bir ivmeyle s�rd�r�lmesi gerekiyor.

Bu ziyaretlerin y�nlendirme ve yol g�sterme anlam�nda da �nemli etkileri s�z konusu.
Zira, h�k�metler nezdinde yap�lan bu ziyaretlerden cesaret alan yat�r�mc�lar ve i�adamlar�m�z, Halep'i ger�ek anlamda "kom�u kap�s�" yapt�. �nc�p�nar G�mr�k Kap�s�'ndan her g�n y�zlerce arac�n ticaret yapmak i�in Suriye  taraf�na ge�i�ini b�y�k bir keyifle izliyoruz. T�rkiye ile Suriye aras�nda kurulacak g��l� bir i�birli�i ortam�, di�er s�n�r illerine de �rnek te�kil edebilir.

Bu noktada T�rkiye'nin Halep Ba�konsolosu Say�n Hulusi K�l�n�'�n varl���n�n ne denli �nemli oldu�unun da alt�n� �izmek gerekiyor.Ziyaretlerimiz s�ras�nda, Say�n K�l�n�'�n Suriye h�k�meti nezdindeki sayg�nl���na ve Halepli yerel y�neticilerle yaratt��� s�cak ili�kilere gururla �ahit oluyoruz.

Say�n K�l�n�'�n ki�isel katk�lar�yla ortaya ��kan g�zel tablo �nemli bir ger�e�i g�steriyor asl�nda bize. D�� pazarlarda g��l� bir yer edinebilmek i�in; i�adamlar� ve yabanc� temsilciliklerimiz aras�nda koordineli bir �al��ma ortam� yaratmak �art.

Gaziantep ile Halep kentleri aras�nda kurulan i�birli�i ortam�n�n di�er s�n�r kentlerine, Say�n Hulusi K�l�n�'�n sergiledi�i ba�ar�l� performans�n da di�er diplomatlar�m�za �rnek olmas� temennisiyle...